21+ Toets Oefenen: Complete Voorbereidingsgids met Tips & Voorbeelden
Je hebt besloten: Jij wilt (weer) studeren, maar je hebt geen HAVO-, VWO- of MBO-diploma. Gelukkig bestaat er de 21+ toets (ook wel colloquium doctum genoemd) – een tweede kans om toegelaten te worden tot HBO of universitaire studies. Maar hoe bereid je je optimaal voor?
De realiteit: De 21+ toets is geen eenvoudige kortere route. Het is een serieus examen dat grondige voorbereiding vraagt. Veel instellingen hebben eigen toetsen met verschillende eisen, en zonder de juiste voorbereiding is de kans op slagen klein.
Wat je in dit artikel leert:
- Wat je kunt verwachten van een 21+ toets (3 soorten toetsen)
- Het verschil tussen HBO en WO 21+ trajecten
- Een stap-voor-stap voorbereidingsplan
- Specifieke oefentips per toetsonderdeel (capaciteitenonderzoek, taalexamens, deficiëntie-onderzoek)
- Waar je gratis en betaalde oefenmateriaal vindt
- Voorbeelden van 21+ toetsen
Het doel: Je volledig voorbereid en zelfverzekerd de 21+ toets in laten gaan, zodat je je studiedroom kunt waarmaken.
Lees ook: 21+ toets maken? Dit is alles wat je moet weten (+ 3 praktische tips)
Wat Kun Je Verwachten van een 21+ Toets?
Belangrijk om te weten: Er bestaat geen standaard 21+ toets. Elke hogeschool en universiteit bepaalt zelf de inhoud, moeilijkheidsgraad en opzet. Dit maakt voorbereiding complex, maar niet onmogelijk.
Goed nieuws: Ondanks deze variatie, vallen vrijwel alle 21+ toetsen in 3 categorieën:
De 3 Soorten 21+ Toetsen
1. Capaciteitenonderzoek (IQ-test)
Doel: Meten of je het cognitieve niveau hebt om een HBO-studie te voltooien.
Wat wordt getoetst:
- Woordenschat en taalvaardigheid
- Rekenvaardigheid en logisch redeneren
- Ruimtelijk inzicht (2D/3D figuren)
- Figurenreeksen en patronen herkennen
- Werkgeheugen en concentratie
Komt voor bij: Voornamelijk HBO-instellingen
2. Taalexamens (Nederlands en/of Engels)
Doel: Controleren of je taalbeheersing op het vereiste niveau is.
Wat wordt getoetst:
- Leesvaardigheid: Begrijpend lezen, tekstanalyse
- Schrijfvaardigheid: Essay, argumentatieve tekst, brief
- Soms: Luistervaardigheid en Spreekvaardigheid
Niveau:
- HBO: HAVO-eindexamenniveau
- WO: VWO-eindexamenniveau
Komt voor bij: Zowel HBO als WO
3. Deficiëntie-onderzoek (Vakexamens)
Doel: Toetsen of je de benodigde vakkennis hebt voor je specifieke opleiding.
Voorbeelden vakken:
- Technische opleidingen: Natuurkunde, Scheikunde, Wiskunde
- Economische studies: Economie, Wiskunde
- Geesteswetenschappen: Geschiedenis, Maatschappijleer
- Gezondheidszorg: Biologie, Scheikunde
Niveau: HAVO (HBO) of VWO (WO) eindexamenniveau
Komt voor bij: Opleidingen met specifieke vakinhoudelijke eisen
Je Eerste Actie: Onderzoek Jouw Specifieke Toets
Stap 1: Ga naar de website van de hogeschool of universiteit waar je wilt studeren.
Stap 2: Zoek de pagina van jouw opleiding en klik op “Toelating” of “21+ regeling”.
Stap 3: Noteer:
- Welke toets(en) je moet maken
- Wanneer de toets afgenomen wordt
- Aanmelddeadlines
- Kosten (variëren van €50 tot €500+)
- Of er voorbereidingscursussen aangeboden worden
Pro tip: Bel de toelatingsafdeling als de informatie online onduidelijk is. Zij kunnen je exact vertellen wat er van je verwacht wordt.
Ongelukkig in je werk?
Maak de '7 Vragen Switch Test' en ontdek de route naar jouw nieuwe baan. Je leert hoe je professioneel kan groeien en 'next level' gaat in je carrière.
Met de uitslag van de test ontdek je welke switch strategie het beste past bij je werksituatie zodat je een plan hebt om te starten in een nieuwe baan - en straks méér werkgeluk kan ervaren.
Het Verschil Tussen 21+ voor HBO en Universiteit
Het niveau en de organisatie verschillen fundamenteel tussen HBO en universitaire 21+ trajecten. Dit heeft grote gevolgen voor je voorbereiding.
HBO 21+ Toets (Colloquium Doctum)
Niveau: HAVO-eindexamenniveau
Organisatie:
- Instellingen organiseren zelf toetsmomenten
- Meestal 2-4 keer per jaar afnamemomenten
- Je meldt je aan bij de specifieke hogeschool
Typische samenstelling:
- Capaciteitenonderzoek (IQ-test): 40-60% van de toets
- Taalexamen Nederlands: 20-30%
- Eventueel Engels: 10-20%
- Soms vakspecifieke deficiënties: Afhankelijk van opleiding
Opzet:
- Vaak digitaal of schriftelijk op locatie
- Duur: 2-4 uur (afhankelijk van onderdelen)
- Multiple choice en open vragen
Flexibiliteit:
- Elke instelling heeft eigen eisen
- Hogeschool Rotterdam toetst anders dan HvA
- Cruciale tip: Vraag altijd voorbeeld-examens op!
WO 21+ Traject (Staatsexamen/Colloquium Doctum)
Niveau: VWO-eindexamenniveau (significant hoger!)
Organisatie:
- Universiteiten organiseren dit NIET zelf
- Je doet staatsexamen via DUO
- Of via externe instelling (bijv. Boswell-Bèta voor bètavakken)
Typische samenstelling:
- GEEN capaciteitenonderzoek/IQ-test
- Vakexamens: Je moet volledige vakken op VWO-niveau halen
- Meestal minimaal 4-6 vakken verplicht
- Inclusief kernvakken: Nederlands, Engels, Wiskunde
Staatsexamen vereisten (gangbare profielen):
- Natuur & Techniek: Nederlands, Engels, Wiskunde B, Natuurkunde, Scheikunde + keuzevak
- Natuur & Gezondheid: Nederlands, Engels, Wiskunde A/B, Biologie, Scheikunde + keuzevak
- Economie & Maatschappij: Nederlands, Engels, Wiskunde A, Economie, Geschiedenis + keuzevak
- Cultuur & Maatschappij: Nederlands, Engels, Geschiedenis, Maatschappijwetenschappen + 2 keuzevakken
Opzet:
- Formele staatsexamens (1e en 2e tijdvak)
- Identiek aan reguliere VWO-examens
- Alle vakken binnen 1 jaar halen (of spreiden over meerdere jaren)
Tijdsinvestering:
- Gemiddeld 1-2 jaar intensieve voorbereiding
- Per vak ca. 80-120 uur studie nodig
- Vergelijkbaar met een deeltijd studie
Samenvatting: HBO vs. WO
| Aspect | HBO 21+ | WO 21+ |
|---|---|---|
| Niveau | HAVO | VWO |
| Organisatie | Per instelling | Staatsexamen/extern |
| Capaciteitentoets | Vaak wel | Nooit |
| Vakexamens | Soms, beperkt | Volledig pakket |
| Voorbereiding | 2-6 maanden | 1-2 jaar |
| Flexibiliteit | Hoog | Laag (landelijke eisen) |
| Kosten | €50-500 | €45 per vak |
Conclusie: HBO 21+ is een realistische korte termijn optie. WO 21+ via staatsexamen is een langdurig traject dat grondig commitment vraagt.
Stap 1: Maak een Realistisch Studieplan
De #1 fout die kandidaten maken: zonder plan direct beginnen met oefenen. Dit leidt tot chaos, stress en inefficiënte voorbereiding.
”If you fail to plan, you plan to fail” – vooral waar bij 21+ voorbereiding!
Jouw 5-Stappen Planningsaanpak
Stap 1: Bepaal je Deadline (Werk Achteruit)
- Wanneer is je toets? Noteer deze datum in je agenda
- Trek hier 2 weken vanaf voor “buffer en herhaling”
- Dit is je échte deadline voor het afronden van het leerstof
Voorbeeld:
Toets: 15 juni → Buffer: 1 juni → Start voorbereiding uiterlijk: 1 maart (voor HBO 3 maanden voorbereiding)
Stap 2: Inventariseer Alle Toetsonderdelen
Maak een lijst met:
- Welke onderdelen moet je maken? (Capaciteitentest, Nederlands, Engels, vakken?)
- Wat is je huidige niveau per onderdeel?
- Hoeveel uren studie heeft elk onderdeel nodig?
Realistische tijdsindicaties:
- Capaciteitenonderzoek: 20-30 uur oefenen
- Taalexamen (bij redelijk niveau): 30-40 uur
- Vakdeficiëntie (vanaf nul): 60-100 uur per vak
Stap 3: Verdeel Over Weken (Maak het Concreet)
Voorbeeld studieplan HBO 21+ (3 maanden, 15 uur/week):
| Week | Focus | Uren |
|---|---|---|
| 1-4 | Capaciteitenonderzoek dagelijks oefenen | 8u/week |
| 5-8 | Nederlands leesvaardigheid + schrijven | 10u/week |
| 9-10 | Engels oefenen | 8u/week |
| 11 | Integrale oefentoetsen | 15u/week |
| 12 | Herhaling zwakke punten + rust | 10u/week |
Stap 4: Plan Studiesessies in je Agenda
- Spreiding: 3-5 sessies per week van 2-3 uur
- Niet: 1x per week 10 uur (ineffectief!)
- Beste tijden: Ochtend of vroege avond (hersenen fris)
- Block je agenda: Behandel studie als afspraak
Stap 5: Bouw in Evaluatiemomenten
Elke 2 weken:
- Maak een oefentoets
- Evalueer: wat gaat goed, wat niet?
- Pas planning aan indien nodig
3 Kritische Plannings-Tips:
-
Begin ruim op tijd. Minimaal:
- HBO capaciteitentoets: 2-3 maanden
- HBO met deficiënties: 4-6 maanden
- WO staatsexamen: 12-24 maanden
-
Plan afwisseling. Niet elke dag hetzelfde onderdeel, dat doodt motivatie.
-
Houd rekening met je leven. Werk je fulltime? Plan max. 10-15 uur/week. Parttime? 15-20 uur is haalbaar.
Gratis hulpmiddel: Gebruik apps zoals Google Calendar, Notion of Trello om je planning bij te houden.
Bekijk hier ook 10 effectieve manieren om te leren:
Ontdek jouw top-3 studies met A.I.
HelloFuture analyseert alle 2.300+ studies en matcht ze met jouw interesses en talenten. Geen keuzestress, direct duidelijkheid.
Stap 2: Voorbereiden op een Capaciteitenonderzoek (IQ-test)
De mythe: “Je kunt je niet voorbereiden op een IQ-test, het meet je aangeboren intelligentie.”
De waarheid: Door gerichte oefening kun je 15-20% beter scoren. Niet omdat je slimmer wordt, maar omdat je vertrouwd raakt met vraagtypen en sneller antwoordt.
Wat Wordt Getoetst in een Capaciteitenonderzoek?
Een capaciteitenonderzoek voor HBO-toelating test verschillende cognitieve vaardigheden:
1. Verbale Capaciteiten (25-30%)
- Woordenschat en synoniemen
- Analogieën (“Auto is tot weg als boot is tot…“)
- Tegenstellingen en betekenisverschillen
- Begrippenbegrip
2. Numerieke Capaciteiten (20-25%)
- Rekenvaardigheden (optellen, aftrekken, vermenigvuldigen, delen)
- Percentages en verhoudingen
- Grafieken en tabellen interpreteren
- Reeksen en patronen in getallen
3. Logisch Redeneren (20-25%)
- Syllogismen (“Als A dan B, als B dan C → conclusie”)
- Oorzaak-gevolg relaties
- Uitsluiting en categorisering
4. Ruimtelijk Inzicht (15-20%)
- 2D en 3D figuren
- Spiegelen en roteren
- Patronen herkennen
5. Figurenreeksen (10-15%)
- Welke figuur komt hierna in de reeks?
- Welke figuur past niet in het rijtje?
6. Concentratie & Werkgeheugen (5-10%)
- Snel informatie onthouden en toepassen
- Onder tijdsdruk werken
Jouw Oefenstrategie
Week 1-2: Oriëntatie & Baseline
- Maak een volledige proef-IQ-test
- Identificeer je zwakste onderdelen
- Focus je voorbereiding hierop
Week 3-6: Gerichte Oefening
- Dagelijks 30-45 minuten oefenen
- Varieer tussen verschillende vraagtypen
- Werk met tijdsdruk (belangrijker dan 100% correct!)
Week 7-8: Integrale Oefentoetsen
- Maak complete testen onder examenomstandigheden
- Evalueer je progressie
De Beste (Gratis + Betaalde) Oefenmaterialen
Gratis Online Platforms:
- 123test.nl – Nederlandse IQ-testen, gratis proefversies
- Oefenassessment.nl – Specifiek voor Nederlandse assessments
- Fibonicci – Goede numerieke en logische oefeningen
Betaalde Platforms (Uitgebreid):
- TESTANDMORE – €39-99 voor volledige pakketten
- Assessmenttraining.nl – HBO-specifieke capaciteitentoetsen
Boeken (Als je liever fysiek oefent):
- The Times IQ-Test (Boek) – Klassieke IQ-vragen
- De IQ-Trainer – Nederlandse IQ-oefenboek
- Capaciteitenonderzoek HBO – Specifiek voor 21+ toetsen
Apps (Dagelijkse 10-minuten training):
- Peak – Hersengym met variatie (gratis basis)
- Lumosity – Wetenschappelijk onderbouwd
- Elevate – Focus op taal en rekenen
- IQ Test Pro – Klassieke IQ-testvragen
5 Praktische Tips voor Hogere Scores
-
Oefen met tijdsdruk. Accuraatheid én snelheid tellen. Liever 80% goed in de tijd dan 95% met te weinig beantwoorde vragen.
-
Leer patronen herkennen. Bij figurenreeksen: kijk naar rotatie, aantal elementen, kleur, positie. Er zijn maar ~10 patronen die steeds terugkomen.
-
Breid je woordenschat uit. Lees dagelijks kwaliteitskranten (NRC, de Volkskrant) en noteer onbekende woorden.
-
Gebruik eliminatie. Bij multiple choice: sluit eerst duidelijk foute antwoorden uit, verhoogt je kans van 25% naar 33-50%.
-
Stay fresh. IQ-testen vragen mentale energie. Oefen niet 4 uur achter elkaar. Beter: 45 min oefenen, 15 min pauze.
Stap 3: Slagen voor Taalexamens (Nederlands & Engels)
Taalexamens zijn voor veel 21+ kandidaten het moeilijkst – niet omdat ze te complex zijn, maar omdat ze specifieke vaardigheden vragen die niet in een paar weken te leren zijn. Goede voorbereiding is cruciaal.
Nederlands Taalexamen
Wat wordt getoetst?
1. Leesvaardigheid (60-70% van de toets)
- Informatieve teksten begrijpen
- Betogende en beschouwende teksten analyseren
- Hoofdgedachte en details identificeren
- Inferenties maken (“tussen de regels lezen”)
- Tekststructuur herkennen
2. Schrijfvaardigheid (30-40%)
- Argumentatieve brief
- Betogende of beschouwende tekst
- Grammatica, spelling en interpunctie
- Tekststructuur en coherentie
Niveau: HAVO Nederlands eindexamen
Voorbereiding Nederlands (8-10 weken)
Week 1-2: Leesstrategieën Leren
- Begrijp de 5 leesstrategieën: skimmen, scannen, intensief lezen, globaal lezen, zoekend lezen
- Oefen met korte teksten en identificeer hoofdgedachten
Week 3-6: Oude Examens Maken
- Download gratis examens: Examenblad.nl of HavovWO.nl
- Maak minimaal 5 oude HAVO Nederlands examens
- Analyseer je fouten: wat ging mis? Begrip? Tijd? Strategie?
Week 7-8: Schrijven Oefenen
- Schrijf 1 tekst per week
- Laat nakijken door ervaren docent of taalkundige
- Focus op: heldere structuur, argumenten onderbouwen, correcte spelling
Beste Oefenmaterialen Nederlands:
Gratis Resources:
- Examenblad.nl – Alle eindexamens vanaf 2015
- Taalwinkel – Gratis leesoefeningen
- CambiumNED – Tekstsoorten en leesstrategieën
Betaalde Opties:
- Examenbundel Nederlands HAVO (€15-20 bij Noordhoff/ThiemeMeulenhoff)
- Online cursus: LOI Nederlands (€200-400)
- Bijles: Via Bijlesnetwerk of lokale docenten
4 Tips voor Beter Lezen:
-
Lees dagelijks kwaliteitsmedia. NRC, de Volkskrant, De Correspondent. Wen aan complexe zinsbouw.
-
Oefen onder tijdsdruk. Bij examens heb je ~2 minuten per vraag. Train op snelheid.
-
Leer signaalwoorden. “Echter”, “daarentegen”, “bovendien” geven tekststructuur aan.
-
Focus eerst op open vragen. Die leveren meer punten op dan multiple choice.
Engels Taalexamen
Wat wordt getoetst?
- Leesvaardigheid: Vergelijkbaar met Nederlands
- Schrijfvaardigheid: Formele brief, essay
- Grammatica: Werkwoordtijden, lidwoorden, werkwoordsvormen
- Soms: Luisteren en spreken
Niveau: HAVO Engels eindexamen (B1/B2-niveau)
Voorbereiding Engels (6-8 weken)
Week 1-2: Grammatica Opfrissen
- Herhaal basis: present simple/continuous, past simple/perfect, future forms
- Gebruik: EnglishGrammar.org (gratis)
Week 3-5: Oude Examens & Lezen
- Maak 3-5 oude HAVO Engels examens
- Lees dagelijks Engelse teksten (The Guardian, BBC News, Medium)
Week 6-8: Schrijven Oefenen
- Schrijf 1 Engelse tekst per week
- Gebruik Grammarly (gratis versie) voor correcties
Beste Oefenmaterialen Engels:
Gratis:
- Examenblad.nl – HAVO Engels examens
- BBC Learning English – Oefeningen op niveau
- Duolingo – Dagelijkse 15-min training
Betaald:
- Examenbundel Engels HAVO (€15-20)
- Gymglish – Dagelijkse Engelse lessen (€12/maand)
3 Tips voor Beter Engels:
-
Denk in het Engels. Switch je telefoon en social media naar Engels. Immersie werkt.
-
Kijk series met Engelse ondertiteling. Je leert vocabulaire en uitspraak.
-
Gebruik ChatGPT/AI voor schrijfoefeningen. Vraag om je teksten te corrigeren met uitleg.
Stap 4: Deficiëntie-onderzoek (Vakexamens) Voorbereiden
Deficiëntie-onderzoeken zijn de meest voorspelbare onderdelen van de 21+ toets. Waarom? Omdat de exameneisen duidelijk zijn en er tonnen oefenmateriaal beschikbaar is.
Vakken die vaak voorkomen:
- Technische studies: Natuurkunde, Scheikunde, Wiskunde B
- Economische studies: Economie, Wiskunde A
- Gezondheidszorg: Biologie, Scheikunde
- Geesteswetenschappen: Geschiedenis, Maatschappijleer
Voorbereiding per Vak (3-4 maanden per vak!)
Realistische tijdsinvestering:
- Vanaf nul kennis naar HAVO-niveau: 80-100 uur
- Vanaf nul kennis naar VWO-niveau: 120-150 uur
- Met basis voorkennis (VMBO/MBO): 50-70 uur
Strategie 1: Zelfstudie met Oude Examens (Gratis/Goedkoop)
Stap 1: Verzamel Theoriemateriaal
- Gratis: Download samenvatting via Scholieren.com
- Betaald: Koop HAVO/VWO leerboek 2ehands (€10-20 via Marktplaats)
Stap 2: Werk Systematisch Door de Stof
- Week 1-6: Theorie per hoofdstuk + oefenopgaven uit boek
- Week 7-10: Oud examens maken (minimaal 5!)
- Week 11-12: Herhaling moeilijke onderwerpen
Stap 3: Maak Minimaal 5 Oude Examens
Waar vind je ze?
- Examenblad.nl – Officiële examens vanaf 2015, gratis
- HavovWO.nl – Examens met uitwerkingen
- Examenbundels – Noordhoff/ThiemeMeulenhoff (€20-30)
Examentips:
- Maak eerste examen zonder tijdsdruk om niveau te bepalen
- Vanaf examen 2: met tijdsdruk (HAVO: 2-3 uur, VWO: 3 uur)
- Analyseer fouten: Was het kennis of rekenfouten?
Let op voor HBO: HBO 21+ deficiëntietoetsen zijn soms alleen multiple choice. Oude examens bevatten open vragen. Oefen beide!
Strategie 2: Volg een Cursus of Examentraining (Begeleiding)
Wanneer een cursus overwegen?
- Je hebt weinig zelfdiscipline
- De stof is te complex voor zelfstudie (bijv. Wiskunde, Natuurkunde)
- Je wilt binnen 6 maanden meerdere vakken halen
Aanbieders van Examentraining:
Klassikale Cursussen:
- Lyceo – HBO/VWO voorbereidingscursussen (€500-1500)
- Luzac College – Intensieve trajecten, ook staatsexamen (€800-2000)
- Studiekring – Bijles en examentraining (€30-50/uur)
- Wismon – Specifiek voor wiskunde (€40/uur)
Online Cursussen:
- LOI – Afstandsonderwijs per vak (€200-600)
- NHA – Thuisstudie HAVO-niveau (€300-700)
- Boswell-Bèta – Specifiek voor bètavakken WO-niveau (€1500-3000)
Privé Bijles:
- Via Bijles.net of Bijlesnetwerk.nl
- Kosten: €20-40 per uur (studenten) tot €50-80 (ervaren docenten)
Sommige hogescholen/universiteiten bieden zelf voorbereidingscursussen aan (bijv. HvA, UvA). Check hun website!
Strategie 3: Gratis Leren via YouTube (Modern & Effectief!)
De kracht van video: Visuele uitleg werkt vaak beter dan textboeken, vooral bij abstracte concepten.
Top YouTube Kanalen per Vak:
Wiskunde:
- WiskundeAcademie – Alle HAVO/VWO onderwerpen
- Maths with David – Heldere uitleg
- Khan Academy (Nederlands) – Interactieve oefeningen
Economie & M&O:
- OsAcademie – Economie en Management & Organisatie
- Economielokaal – HAVO/VWO economie
Natuurkunde & Scheikunde:
- Physics Videos by Eugene Khutoryansky – Visuele uitleg (Engels)
- Examenoverzicht – Nederlandse uitleg
Biologie:
- BiologieJuf – HAVO/VWO biologie
- Crash Course Biology – Engels, uitstekend
Geschiedenis & Maatschappijleer:
- Digistudies Examens – Tips voor alle examenvakken
- De Oorlogsjaren – Geschiedenis WO2
Pro tip: Combineer YouTube-uitleg met oefenopgaven uit je boek of oude examens voor maximaal effect.
5 Gouden Regels voor Vakexamens
-
Theorie + Praktijk = Succes. Alleen theorie lezen werkt niet. Maak minimaal 50 opgaven per hoofdstuk.
-
Oefen met correctievoorschriften. Download deze bij examens op Examenblad.nl. Zo weet je precies wat er verwacht wordt.
-
Maak een formuleblad. Voor wiskunde/natuurkunde/scheikunde: schrijf alle formules op 1 A4. Leer ze uit je hoofd.
-
Begin met recente examens (laatste 3 jaar). Examinering verandert soms. Recentere examens zijn relevanter.
-
Herstel je fouten actief. Na elk examen: Maak een lijst van fouten, bestudeer de juiste aanpak, en maak vergelijkbare opgaven opnieuw.
Waar Vind Je Voorbeelden van 21+ Toetsen?
Belangrijk: Er bestaat geen “standaard 21+ voorbeeldtoets” omdat elke instelling eigen eisen stelt. Maar je kunt wel voorbereidingsmateriaal vinden!
Voor Universitaire Studies (Staatsexamen)
Simpel: De 21+ toets IS het staatsexamen. Alle voorbeelden vind je hier:
- Examenblad.nl – Alle VWO-examens vanaf 2015
- Staatsexamen DUO – Officiële informatie en eisen
Welke vakken je nodig hebt: Hangt af van je studierichting (zie eerder in artikel: Natuur & Techniek, Gezondheid, E&M, etc.)
Voor HBO-Opleidingen
Per instelling verschillend. Sommige hogescholen delen voorbeeldmateriaal:
Hogescholen met Voorbeeldtoetsen:
- Hogeschool van Amsterdam (HvA) – Check per opleiding onder “Toelating” → “21+ toets”
- Hogeschool Rotterdam – Sommige opleidingen delen voorbeeldvragen
- Hogeschool Utrecht – Informatiebijeenkomsten met uitleg toets
- Saxion – Technische opleidingen hebben vaak voorbeeldmateriaal
Hoe vind je voorbeelden voor jouw opleiding?
- Ga naar de website van je gekozen hogeschool
- Zoek je opleiding
- Klik op “Toelating” of “Vooropleidingseisen”
- Kijk bij “21+ regeling” of “Colloquium Doctum”
- Bel de toelatingsafdeling als je niets vindt
Wat te doen als er geen voorbeelden zijn?
- Oefen met capaciteitentoetsen van assessmentbureaus (zie eerder in artikel)
- Maak oude HAVO-examens voor taal en vakken
- Vraag bij de instelling of er een voorbereidingscursus is
Alternatief: De Associate Degree (2 jaar HBO)
Geen zin in een 21+ toets? Of wil je geen 4 jaar studeren? Overweeg de Associate Degree – een tweejarige HBO-opleiding met praktijkgerichte opzet.
Voordelen:
- Kortere studieduur (2 jaar ipv 4)
- Sneller de arbeidsmarkt op
- Vaak soepelere toelatingseisen
- Doorstromen naar bachelor jaar 3 mogelijk
Bekijk ook: Wat is een Associate Degree? En waarom zou ik ervoor kiezen?
Samenvatting: Jouw 21+ Toets Actieplan
Je hebt nu een complete gids in handen. Hier is je 5-stappen actieplan voor succes:
Stap 1: Research (Week 1)
- Bepaal welke hogeschool/universiteit en opleiding
- Onderzoek welke toetsen je moet maken
- Noteer deadlines en kosten
- Vraag voorbeeldmateriaal op
Stap 2: Planning (Week 1)
- Maak een realistisch studieplan (zie eerder in artikel)
- Block tijd in je agenda
- Verzamel oefenmateriaal
- Bepaal of je een cursus nodig hebt
Stap 3: Voorbereiding (Maanden 1-3)
- Volg je planning consequent
- Oefen dagelijks 1-3 uur
- Maak oude examens met tijdsdruk
- Evalueer elke 2 weken je voortgang
Stap 4: Finaliseren (Week 11-12)
- Maak integrale oefentoetsen
- Herhaal zwakke punten
- Rust goed uit week voor de toets
- Bereid praktische zaken voor (ID, route, tijd)
Stap 5: Examendag
- Kom 15 minuten te vroeg
- Lees alle vragen eerst door
- Begin met makkelijke vragen
- Hou tijd in de gaten
- Check je antwoorden
Belangrijkste Succesfactoren
1. Start op tijd. Minimaal 3 maanden voor HBO, 12-24 maanden voor WO.
2. Wees realistisch. Een 21+ toets is geen snelle route. Het vraagt toewijding.
3. Oefen met oude examens. Theorie alleen is niet genoeg.
4. Zoek hulp als je vastloopt. Bijles, cursussen, YouTube – gebruik alle middelen.
5. Geloof in jezelf. Duizenden mensen halen jaarlijks hun 21+ toets. Jij kan het ook!
Deel Je Ervaringen!
Heb jij een 21+ toets gemaakt? Deel hieronder je ervaringen, tips en advies. Welke voorbereidingsmethode werkte het best voor jou? Wat zou je anders doen? Help andere kandidaten met jouw inzichten!
Succes met je voorbereiding! 🎓
Deel dit artikel:

